زینب الکبری (سلام الله علیها) بطله الکرامه الحسینیه فی ثوره عاشوراء

تمهید:

الکریم و الکریمه؛ صفه لکل ما یرضی و یحمد، وجه کریم، ای مرضی فی حسنه و بهائه؛ و إذا وصف به الانسان فهو ذو الأخلاق و الأفعال المحموده التی تظهر منه، لا یقال الا فی المحاسن الکبیره.[۱]

و معنی قول الله عزّ و جلّ «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی‏ آدَم‏…الإسراء/آیه ۷۰» أی کرّمنا بالنطق و العقل و التمییز و الصوره الحسنه و القامه المعتدله و أمر المعاش و المعاد، و تسلیطهم علی ما فی الارض، و تسخیر سائر الحیوانات لهم…و الکریم: هو الجامع لأنواع الخیر و الشرف و الفضائل.[۲]

و من ثمّ حینما ننظر الی الثوره الحسینیه الالهیه تجاه الأمویین الغاصب السفاک، نری؛ إن مصباح الهدی و سفینه النجاه و هو الحسین بن علی بن ابی طالب علیهما السلام أفدی نفسه و أسرته و من کان معه لإحیاء دین الله و القوانین الشریعه من الکتاب و السنه النبویه…و فی هذه المقاله أتحدث عن أسوه المقاومه و العفاف الفاطمیه و الشجاعه الحیدریه و الایثار و الکرامه و هی السیده العابده و بنت الشهید و الشهیده و أم الشهیدین و أخت الشهداء السیده الزینب الکبری بنت امیر المؤمنین علی بن ابی الطالب علیه السلام فی ضوءعاشوراء حیث تتبع خطوات الکرامه الحریه الانسانیه و ارجو من الله أن نتبع و نتابع خططه نحن و العالم الاسلامی لاسیّما النساء المؤمنات و غیرها.

أ) نظره بعض الأعلام المشهوره من الفقهاء و الرجالیین حول شخصیه زینب الکبری(سلام الله علیها)

أتبرک هذه المقاله للتعرف علی شخصیه السیده زینب الکبری بنت أمیر المؤمنین سلام الله علیها کرامه، بمقتطفات قیمه من الکلام  الأعلام الثلاثه المشهوره عند الخبرات و الأساتذه و الطلّاب فی الحوزات العلمیه و المثقفین هنا و هناک و  هم:

الأوّل؛ فقیه، کلامی، رجالیٌّ وحید، ذو خبره سماحه العلامه آیه الحق الشیخ عبد الله مامقانی (رحمه الله). و هو: یقول: زینب و ما زینب! و ما أدراک ما زینب! هی عقیله بنی هاشم و قد حازت‏ من‏ الصفات‏ الحمیده ما لم یحزها بعد أُمّها أحد، حتّى حقّ أن یقال: هی الصدّیقه الصغرى؛ هی فی الحجاب و العفاف فریده فی العصور، لم یر شخصَها أحد من الرجال فی زمان أبیها و أخویها إلى یوم الطفّ و هی فی الصبر و الثبات و قوّه الإیمان و التقوى وحیده فریده و فی الفصاحه و البلاغه کأنّها تفرغ عن لسان أمیر المؤمنین علی علیه السّلام، کما لا یخفى على من أمعن النظر فی خطبتها؛ و لو قلنا بعصمتها لم یکن لأحد أن ینکر إن کان عارفا بأحوالها فی الطفّ و ما بعده‏…[۳]

الثانی؛ فقیه، اصولی، رجالیٌّ و مفسّر القرآن و هو سماحه آیه الله العظمی الفقیه الشهیر ذو خبره المرجع الدینی السید ابو القاسم الخوئی (رضوان الله تعالی علیه). و هو یقول: إنّها شریکه أخیها الحسین‏ علیه السّلام فی الذبّ عن الإسلام و الجهاد فی سبیل اللّه و الدفاع عن شریعه جدّها سیّد المرسلین، فتراها فی الفصاحه کأنّها تفرغ عن لسان أبیها و تراها فی الثبات تنبئ عن ثبات أبیها، لا تخضع عند الجبابره و لا تخشى غیر اللّه سبحانه، تقول حقّا و صدقا، لاتحرّکها العواصف و لاتزیلها القواصف. فحقّا هی أخت الحسین علیه السّلام و شریکته فی سبیل عقیدته و جهاده.[۴]

الثالث؛ فقیه،أصولی، ذو خبره فی علوم الإلهیه من العرفان و الفلسفه، ثوری، المرجع الدینی و مؤسس النظام الجمهوریه الاسلامیه و هو الإمام السید روح الله الموسوی الخمینی(قدس الله نفسه الزکیه). إنه قال: إن السیده زینب- سلام الله علیها- واجهت یزید و وبّخته بشکل بحیث لم یسمع بنو أمیه مثل هذا التوبیخ طوال حیاتهم. کما إن ما تحدثت به فی الطریق إلى الکوفه وفی الشام، وخطبه الإمام السجاد (علیه السلام) فی مسجد الکوفه، أوضحا للناس بأن القضیه لیست قضیه خوارج و خروج على سلطان زمانه خلیفه رسول الله، مثلما حاول یزید تصویر نهضه الإمام الحسین (علیه السلام)، حیث کشف الإمام السجاد عن دوافع موقف الإمام الحسین وکذلک فعلت الحوراء زینب.[۵]    

ب) لمحه الی الأسماء و الألقاب المبارکه لسیّده زینب الکبری (سلام الله علیها)

انها لما ولدت سماها رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم «زینب» بعد ما نزل جبرئیل علیه السلام و بشره بهذا الاسم الشریف کما جاء فی الحدیث:

لمّا ولدت زینب علیها السّلام جاءت بها امّها الزهراء علیها السّلام إلى أبیها أمیر المؤمنین علیه السّلام و قالت: سمّ هذه المولوده، فقال علیه السلام: ما کنت لأسبق رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله و سلم- و کان رسول الله صلی الله و آله فی سفر له- و لمّا جاء من السفر، سأله علیّ علیه السّلام عن اسمها، فقال: ما کنت لأسبق ربّی تعالى؛ فهبط جبرئیل علیه السّلام، یقرأ السلام‏ من‏ اللّه‏ الجلیل‏ و قال‏ له: سمّ هذه المولوده: زینب، فقد اختار اللّه لها هذا الاسم[۶]؛

إن سیده زینب بنت علی علیه السلام اکتسبت فضائل شتی بعد ولادتها فی الأسره النبویه و العلویه حیث تتشکل شخصیتها بواسطه التعلیم و التزکیه الصادره عن النبی الأعظم خاتم الأنبیاء و ابنته و وصیّه أمیر المؤمنین علیهم السلام ثمّ اثّر علیها الأفعال و الأقوال و السیره الصادره عن أخویها الحسن و الحسین علیهما السلام. فعلی هذا الجزور البنّائه صارت ذو الأسماء و الألقاب الکریمه العدیده خاصه بعد رحالها من المدینه المنوّره إلی الأرض الطف مع أخیه الحسین الشهید علیه السلام و أصحابه الکرام للجهاد ضد الأمویین لا سیّما الحاکم المستبد الغاصب، المغرور و المعاند لله و لرسوله و لأهل بیته الکرام علیهم السلام یزید بن معاویه لعنه الله.

ج) الأسماء و الألقاب المشهوره التی تهدی الی کراماتها

 زینب الکبری (سلام الله علیها) *عقیله بنی هاشم *عالمه غیر معلّمه *عابده آل علی *فهیمه کامله *محدّثه *عالمه و فاضله *صدّیقه صغری *عصمه صغری *خطیبه بلیغه *صابره *بنت الشّهید وبنت الشّهیده *أمّ الشّهداء *أخت الشّهداء *عمّه الشّهداء *خاله الشّهداء *بنت الإمام *أخت الإمام *عمّه الإمام *و شریکه الحسین (علیهما السلام) *بطله کربلا * نیابه الحسین علیه السلام خاصه، بعد استشهاده الی مده خاصه.

د) جلالتها لدی الأسره النبویه و العلویه

الاسره النبویه و العلویه کانتا تعظمان زینب بنت علی علیهما السلام اکثر اعظاما مما تعمل به الناس و تظنونه حیث سماها زینب الکبری حتی تتمیّز من أقرانها نحو زینب بنت محمد صلی الله علیه و آله و غیرها. و ها هی عقیله بنی هاشم کما اثبتت فی ساحات عدیده، أذکر هنا أنموذج منها:

الاول. حدّث یحیى المازنی، قال: کنت فی جوار أمیر المؤمنین علیه السّلام فی المدینه مدّه طویله و بالقرب من البیت الّذی تسکنه زینب ابنته، فلا- و اللّه- ما رأیت لها شخصا و لا سمعت لها صوتا. و کانت [زینب] إذا أرادت الخروج لزیاره جدّها رسول اللّه -صلى اللّه علیه و آله و سلم- تخرج لیلا و الحسن عن یمینها و الحسین عن شمالها و أمیر المؤمنین أمامها، فإذا قربت من القبر الشریف سبقها أمیر المؤمنین علیه السّلام فأخمد ضوء القنادیل‏، فسأله الحسن مرّه عن ذلک؟! فقال: أخشَى أن یَنظُرَ أحَدٌ إلى شَخصِ أختِکَ زَینب.[۷]

الثانی. و ایضا جاء فی کلام المحدثین و الرواه:[قال العلامه البحرانی]: أنّ الحسین علیه السّلام کان إذا زارته‏ زینب‏ علیها السّلام یقوم إجلالا لها و کان یجلسها فی مکانه[۸]؛ و ایضا قال البحرانی: یکفی فی جلاله قدرها و نباله شأنها ما ورد فی بعض الأخبار: أنّها دخلت‏ على‏ الحسین‏ علیه السّلام و کان یقرأ القرآن، فوضع القرآن على الأرض، و قام لها إجلالا[۹]؛

الثالث: قال بعض الأعلام بعد التأمل فی نقل الخطبه الفدکیه عن أمها صلوات الله علیها مطالب قیّمه أخری. قال أبو الفرج الإصفهانی نقلا عن عبد الله بن عباس: زینب العقیله هی الّتی روى ابن عبّاس عنها کلام فاطمه علیها السّلام فی فدک، فقال: حدّثتنی‏ عقیلتنا زینب بنت علیّ -علیهما السّلام‏؛

الرابع: العلامه خاتون آبادی یکتب فی رسالته «جنّات الخلود»: کانت زینب الکبرى فی‏ البلاغه و الزهد و التدبیر و الشجاعه قرینه أبیها و أمّها علیهما السّلام فإنّ انتظام أمور أهل البیت بل الهاشمیّین بعد شهاده الحسین علیه السّلام کان برأیها و تدبیرها.[۱۰]

هـ) دور السیده زینب الکبری (سلام الله علیها) فی الحکومه العلویّه

بایع الناس مع أمیر المؤمنین علی علیه السلام بعد قتل عثمان فی سنه خمس و ثلاثین فی المدینه المنوره فی مسجد النبی صلی الله علیه و آله و قالوا: انا لا نعلم أحدا أحق به منک، لا أقدم سابقه و لا أقرب قرابه من رسول الله صلی الله علیه و آله. بایعت قبائل الأنصار و المهاجرین إلّا قلیلا منهم. و هذا الأمر تمّ فی المدینه ثم فی مکه المکرمه و بعده فی الکوفه…فعلی هذا تمت الإماره لأمیر المؤمنین علیه السلام و حینذاک حاولت عده من بنی هاشم و غیرهم لاستحکام جزور الحکم العلوی. و من جهه أخری أن معاویه خالفه فی الشام و انحاز الناکثین و المارقین و القاسطین و من نکثوا عهد أمیر المؤمنین علی علیه السلام و ساعدهم بالأموال و السلاح و غیرهما من الأمتعه و الأشخاص فعلی هذا صارت المؤامرات شتی.

و اما دور عقیله بنی هاشم زینب الکبری سلام الله علیها فی ذالک الوقت الحساس، هی ساعدت الحکومه العلویه ثقافیّا و سیاسیّا و اخلاقیّا کما نراها فی الأحادیث و الروایات التاریخیه، و نذکر هنا نموذجین:

الاولی؛نشاطات ثقافیه: حاولت هی نشاطات کثیره فی تعلیم البنات و الشابات القرآن الکریم و تفسیره و تأویله فی الکوفه:

جاء فی الحدیث؛ أنّ زینب علیها السّلام کان لها مجلس فی بیتها أیّام إقامه أبیها علیه السّلام فی الکوفه؛ و کانت تفسّر القرآن للنساء [و البنات و…]. فهی فی بعض الأیّام، کانت تفسّر «کهیعص‏…» إذ دخل أمیر المؤمنین علی علیه السّلام علیها، فقال لها: یا نور عینی، سمعتک تفسّرین‏ «کهیعص‏» للنساء؟ فقالت: نعم، فقال علیه السّلام: هذا رمز لمصیبه تصیبکم عتره رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله و سلّم. ثمّ شرح علیه السّلام لها المصائب، فبکت بکاءاً عالیاً صلوات اللّه علیها[۱۱] ؛

الثانیه ؛نشاطات سیاسیه: زینب الکبری سلام الله علیها دخلت فی ساحه السیاسه العلویه فعلی هذا مانعت عن نشاطات النساء ضد حکومه العلویه اللتی نالتهن عایشه و ایضا دعمها طلحه و زبیر دعما شدیدا و متوالیا لتحریک الناس ضد الحکومه الإلهیه العلویه و لاتنساهن المتآمرون یوما بعد یوم، و لحظه بعد لحظه حتّی وقعت مظاهرات مناهضه فی المدینه و البصره و…

و فی یوم من الأیام اجتمعن نساء المخالفه ضد الحکومه العلویه فی شوارع العام و الأسواق العامه و انهن یصرخن و یصحن صیحه فاضحه و یقلن:

«ما الخبر، ما الخبر، انّ علیّا کالأشقر، إن تَقَدّمَ عَقَر و إن تَأخَّرَ نَحَر»؛

معناها: ایها الناس اسمعوا؛ اعلن لکم خبرا هامّا و هو أن علیا کالدیک الذی یصرخ و ینادی کاذبا و هو سبب لانزعاجکم و لا یترتب علی کلامه فائده و ثمره حیث انه لو تقدم و من معه فی الحرب لن ینتصروا ابدا و لو رجع مع أصحابه و جنوده یذبحون و یقتلون کلهم.

و اما السیده زینب بنت علی علیهالسلام جاهدت جهادا کبیرا و دخلت فی هذا الأمر الخطیر، و واقفت تجاه هولاه مع أمّ سلمه و بعض نساء المؤمنات ثم بینت الأمور و مؤامرات العدو و خطط النفاق و قالت علیها السلام: «إن تظاهرتنّ علی أبی فقد تظاهرتن من قبل علی جدّی رسول الله -ص-فاستحیت النساء و تفرقن و عادت السیده زینب الی بیتها»[۱۲]؛

هذه النشاطات و التنظیم و القوه فی ساحه العمل لا تنشأ الا من زکائها و عقلها و فهمها کما نری فی الکوفه حینما أدخل عمال عبید الله بن زیاد لعنه الله، الرؤوس المقطوعه لشهداء الطف علی الرماح لاسیّما رأس المنور المبارک المخضوب لحیته بدمه و هو رأس الحسین سید الشهداء علیه آلاف التحیه و السلام.

فنادی الإمام علی بن الحسین زین العابدین علیه السلام خطابا لعمّته السیده الزینب الکبری سلام الله علیها و هو یقول:

یَا عَمَّهِ اسْکُتِی فَفِی الْبَاقِی مِنَ الْمَاضِی اعْتِبَارٌ وَ أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَهٌ غَیْرُمُعَلَّمَهٍ فَهِمَهٌ غَیْرُ مُفَهَّمَهٍ إِنَّ الْبُکَاءَ وَ الْحَنِینَ لَا یَرُدَّانِ مَنْ قَدْ أَبَادَهُ الدَّهْرُ فَسَکَتَتْ.[۱۳]

و) ظهور الکرامه و البصیره فی تعامل زینب الکبری (سلام الله علیها)فی معرکه عاشوراء

 ازهرت فتره التفکیر السلیم الکرامه النبویّه و العلویّه فی سیّده زینب بنت علی علیها السلام فی المعرکه ظهر عاشورا من أعماق نفسها مرات کما ذکر المحدّثون و المورّخون و هنا نشیر الی اثنتین منها:

الأولی؛ حینما هجم المعسکر علی علی بن الحسین (علی الأکبر الشهید) علیه السلام بعد قتاله قتالاً شدیداً و سقوطه من الفرس علی الثری، حینذاک خرجت زینب مسرعه من الخیم، ثمّ نادت: یا أخیاه و ابن أخیاه و جاءت حتی انکبت علی جسد علی الأکبر فأخذ الحسین علیه السلام برأسها فردها الی الفسطاط.[۱۴]

قال المحدثون: و فی هذا المجال خفّف الآلام من قلب الحسین علیه السلام ثم أمر فتیانه بنقل جسمان ابنه علی الأکبر إلی قرب الخیم.

کتب العلامه سید نور الدین الجزائری (ره): حینما وصل الحسین علیه السلام علی جسمان ابنه علی الأکبر (الذی قطع جیش بنی أمیه بسیوفهم جسمه الشریف إربا إربا) نظر الحسین علیه السلام بدءا الی أخته زینب فأرجعها الی المخیّم ثم أتی إلی المقتل فأمر بفتیانه بنقل جسم الشریف.

نعم؛ فی هذا المجال خفّف الآلام و صعوبات النفسیه و الروحیه و الجسمیه فی الحسین علیه السلام و تتمرکز هدفه المقدس الی اباده خطوط المعرکه و خطه العدوّ. هذه  هی الفکره و التدبیر العظیم من زینب الکبری من الأمور الهامه فی نفس المعرکه الحربیه.

قال حمید بن مسلم: فکأنی أنظر إلى امرأه خرجت مسرعه کأنها الشمس الطالعه تنادی بالویل و الثبور و تقول یا حبیباه یا ثمره فؤاداه یا نور عیناه فسألت عنها فقیل هی زینب بنت علی علیه السلام و جاءت و انکبت علیه فجاء الحسین علیه السلام فأخذ بیدها فردها إلى الفسطاط و أقبل علیه السلام بفتیانه و قال: احملوا أخاکم فحملوه من مصرعه فجاءوا به حتى وضعوه عند الفسطاط الذی کانوا یقاتلون أمامه[۱۵]؛

الثانیه؛ علی حسب الروایات، الثالث و الرابع من شهداء بنی هاشم فی المعرکه یوم عاشوراء بعد استشهاد غیر بنی هاشم، أنهما: عون بن عبد الله بن جعفر و محمد بن عبد الله بن جعفر، و هما ابنا السیده زینب الکبری سلام الله علیها، اللذان صاحبا أُمهما من المدینه الی کربلا، لمّا قتلا و استشهدا فی سبیل الله و سقطا علی الأرض یوم عاشوراء، لم تحضر أمهما علی جسمانهما حیث آنها هی التی حضرت علی جسمان ابن أخیه علی الأکبر، لکی لا یصیب ألمهما و أضغطت صعوبتهما علی صدر الحسین علیه السلام و ما ازدادا  علی حزن الحسین و أضاف علی مشاکل نفسیه و الروحیه فی ذُکر أخیه الحسین علیه السلام التی زادت واحده بعد واحده من جوانب عدیده و نواحی المختلفه.

ز) المقاومه الکریمه حینما تمرّت زینب الکبری (سلام الله علیها) و أسره الشهداء من المجزره

ان زینب الکبری سلام الله علیها فی ذاک الوقت الحساس عند المرور من مجزره الشهداء تعرف کرامتها و صبرها و عظمه رزیتها و ایضا هی تدرک قیاده الکریم و ابن الکریم فی جبهه الحق سید الشهداء الحسین المظلوم المعصوم الذی هو من مصادیق آیه التطهیر (إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ‏ الْبَیْتِ‏ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً)[۱۶] و هکذا عرفت تقدم اصحابه الکرام الذین قتلوا و استشهدوا لإحیاء الحق و استقرار الولایه الالهیه أمام زعیمهم و قائدهم سید شباب اهل الجنه (طوبی لهم و حسن مآب) و ایضا ذکرت نعوت حمیده لبعض الشهداء بأنهم من صحابه رسول الله صلی الله علیه و آله، حیث إنهم شارکوا فی الغزوات وغیرها مع نبیهم و امامهم.

و اما ما قالت زینب سلام الله علیها فی ذاک الوقت و بینت صلوات الله علیها:

قَالَ الرَّاوِی: ثُمَّ أُخْرِجَ النِّسَاءُ مِنَ الْخَیْمَهِ وَ أَشْعَلُوا فِیهَا النَّارَ فَخَرَجْنَ حَوَاسِرَ مُسَلَّبَاتٍ حَافِیَاتٍ بَاکِیَاتٍ یَمْشِینَ سَبَایَا فِی أَسْرِ الذِّلَّهِ وَ قُلْنَ بِحَقِّ اللَّهِ إِلَّا مَا مَرَرْتُمْ بِنَا عَلَى مَصْرَعِ الْحُسَیْنِ علیه السلام فَلَمَّا نَظَرَ النِّسْوَهُ إِلَى الْقَتْلَى صِحْنَ‏ وَ ضَرَبْنَ وُجُوهَهُنَّ. قَالَ: فَوَ اللَّهِ لَا أَنْسَى زَیْنَبَ بِنْتَ عَلِیٍّ علیها السلام تَنْدُبُ الْحُسَیْنَ علیه السلام وَ تُنَادِی بِصَوْتٍ حَزِینٍ وَ قَلْبٍ کَئِیبٍ: یَا مُحَمَّدَاهْ صَلَّى عَلَیْکَ مَلَائِکَهُ السَّمَاءِ هَذَا الْحُسَیْنُ مُرَمَّلٌ‏ بِالدِّمَاءِ مُقَطَّعُ الْأَعْضَاءِ وَ بَنَاتُکَ سَبَایَا إِلَى اللَّهِ الْمُشْتَکَى وَ إِلَى مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى وَ إِلَى عَلِیٍّ الْمُرْتَضَى وَ إِلَى فَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ وَ إِلَى حَمْزَهَ سَیِّدِ الشُّهَدَاءِ یَا مُحَمَّدَاهْ هَذَا حُسَیْنٌ ِ بالْعَرَاءِ تَسْفِی عَلَیْهِ الصَّبَا قَتِیلُ أَوْلَادِ الْبَغَایَا وَا حُزْنَاهْ وَا کَرْبَاهْ، علیک یا ابا عبد الله، الْیَوْمَ مَاتَ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله یَا أَصْحَابَ مُحَمَّدَاهْ هَؤُلَاءِ ذُرِّیَّهُ الْمُصْطَفَى یُسَاقُونَ سَوْقَ السَّبَایَا.

وَ فِی رِوَایَهٍ أخری؛ نادت زینبُ بنتَ أمیر المؤمنین –علیها السلام: یَا مُحَمَّدَاهْ بَنَاتُکَ سَبَایَا وَ ذُرِّیَّتُکَ مَقْتَلَهً تَسْفِی عَلَیْهِمْ رِیحُ الصَّبَا وَ هَذَا حُسَیْنٌ مَجْزُوزُ الرَّأْسِ مِنَ الْقَفَا مَسْلُوبُ الْعِمَامَهِ وَ الرِّدَاءِ، بِأَبِی مَنْ أَضْحَى عَسْکَرُهُ فِی یَوْمِ الْإِثْنَیْنِ نَهْباً بِأَبِی مَنْ فُسْطَاطُهُ‏ مُقَطَّعُ الْعُرَى، بِأَبِی مَنْ لَا غَائِبٌ فَیُرْتَجَى وَ لَا جَرِیحٌ فَیُدَاوَى، بِأَبِی مَنْ نَفْسِی لَهُ الْفِدَاءُ، بِأَبِی الْمَهْمُومُ حَتَّى قَضَى، بِأَبِی الْعَطْشَانُ حَتَّى مَضَى، بِأَبِی مَنْ شَیْبَتُهُ تَقْطُرُ بِالدِّمَاءِ، بِأَبِی مَنْ جَدُّهُ مُحَمَّدٌ الْمُصْطَفَى، بِأَبِی مَنْ جَدُّهُ رَسُولُ إِلَهِ السَّمَاءِ، بِأَبِی مَنْ هُوَ سِبْطُ نَبِیِّ الْهُدَى، بِأَبِی مُحَمَّدٌ الْمُصْطَفَى، بِأَبِی خَدِیجَهُ الْکُبْرَى، بِأَبِی عَلِیٌّ الْمُرْتَضَى، بِأَبِی فَاطِمَهُ الزَّهْرَاءُ سَیِّدَهُ النِّسَاءِ، بِأَبِی مَنْ رُدَّتْ لَهُ الشَّمْسُ حتی صَلَّى.[۱۷]

قَالَ الرَّاوِی: فَأَبْکَتْ وَ اللَّهِ کُلَّ عَدُوٍّ وَ صَدِیقٍ.

ح) کلمه ثریّه لا تنسی من السیده زینب الکبری (سلام الله علیها)

السیده زینب الکبری صرّحت فی الخطیبه البلیغه فی الکوفه و الشام الی نکتتین هامه اللتان أثرت علی الرجال و النساء فی الحفلهلاسیما قیاده جنود الشیطان:

الاولی؛ ما صرحت بها تجاه عبید الله بن زیاد فی الکوفه امام عماله و عمّال الامویین و عملائهم بعد ما قال عبید الله بن زیاد لعنه الله: الْحَمْدُ اللَّهِ الَّذِی فَضَحَکُمْ وَ قَتَلَکُمْ وَ أَکْذَبَ أُحْدُوثَتَکُمْ.

ثم قالت زینب سلام الله علیها فی جواب ذاک الخبیث: ما رَأَیْتُ‏ إِلَّا جَمِیلًا هَؤُلَاءِ قَوْمٌ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ فَبَرَزُوا إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَ سَیَجْمَعُ اللَّهُ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُمْ فَتُحَاجُّ وَ تُخَاصَمُ فَانْظُرْ لِمَنِ الْفَلْجُ هَبَلَتْکَ أُمُّکَ یَا ابْنَ مَرْجَانَه.[۱۸]

الثانیه؛ کلام السیده زینب الکبری سلام الله علیها فی الشام فی جامع الأموی تجاه المناوره التی بناها الأمویون لإظهار القدره الأمویه و فوزهم علی المناهضین خاصه أهل البیت علیهم السلام و فی قمتهم الإمام حسین بن علی بن ابی طالب و الشهداء المرضیین علیهم أفضل الصلاه و التسلیم و هکذا أسرتهم الکریمه الحاضره فی احتفالهم.

هی نادت و صرخت سلام الله علیها تجاه طاغوت الامویین یزید بن معاویه لعنه الله علیه فی تلک المناوره و قالت:

وَ إِلَى اللَّهِ الْمُشْتَکَى وَ الْمُعَوَّلُ وَ إِلَیْهِ الْمَلْجَأُ وَ الْمُؤَمَّلُ ثُمَّ کِدْ کَیْدَکَ‏ وَ اجْهَدْ جُهْدَکَ فَوَ الَّذِی شَرَّفَنَا بِالْوَحْیِ وَ الْکِتَابِ وَ النُّبُوَّهِ وَ الِانْتِجَابِ- لَا تُدْرِکُ أَمَدَنَا وَ لَا تَبْلُغُ غَایَتَنَا وَ لَا تَمْحُو ذِکْرَنَا وَ لَا تَرْحَضُ عَنْکَ عَارُنَا وَ هَلْ رَأْیُکَ إِلَّا فَنَدٌ وَ أَیَّامُکَ إِلَّا عَدَدٌ وَ جَمْعُکَ إِلَّا بَدَدٌ یَوْمَ یُنَادِی الْمُنَادِی أَلَا لُعِنَ الظَّالِمُ الْعَادِی وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَکَمَ لِأَوْلِیَائِهِ بِالسَّعَادَهِ وَ خَتَمَ لِأَوْصِیَائِهِ بِبُلُوغِ الْإِرَادَهِ نَقَلَهُمْ إِلَى الرَّحْمَهِ وَ الرَّأْفَهِ وَ الرِّضْوَانِ وَ الْمَغْفِرَهِ وَ لَمْ یَشْقَ بِهِمْ غَیْرُکَ وَ لَا ابْتَلَى بِهِمْ سِوَاکَ وَ نَسْأَلُهُ أَنْ یُکْمِلَ لَهُمُ الْأَجْرَ وَ یُجْزِلَ لَهُمُ الثَّوَابَ وَ الذُّخْرَ وَ نَسْأَلُهُ حُسْنَ الْخِلَافَهِ وَ جَمِیلَ الْإِنَابَهِ إِنَّهُ رَحِیمٌ وَدُود.[۱۹]

ط) نهایه المطاف ؛ عطاء مالیّه وغفران قیّمه للسیّده زینب الکبری و امّ کلثوم(علیهما السلام):

حینما وصلت قافله الأسراء من أهل البیت إلی قرب المدینه المنوره ،مدحت أُم کلثوم علیها السلام عن تعامل جید فی الطریق من الشام الی المدینه الذی صدر عن نعمان بن بشیر هو المسئول الأموی الذی نصبه یزید بن معاویه لعنه الله اقترحت أم کلثوم لأخته زینب الکبری علیهما السلام اعطاء هدیه له بإزاء الخدمات التی أتی بها فی الطریق، انّ زینب الکبری وافقت علی هذا الامر بعد تطارح کلمات قیمه بین الأختین ،انظر ما حکی به ابن أثیر الجزری و غیره فی کتب التاریخ:

فقالت فاطمه بنت علیّ لأختها زینب الکبری:لقد أحسن هذا الرجل إلینا فهل لک أن نصله بشیء ؟ فقالت: والله ما معنا ما نصله به الّا حلینا فأخرجتا سوارین و دملجین لهما فبعثتا بهما الیه و اعتذرتا. فردّ [النعمان] الجمیع و قال :لو کان الذی صنعت للدنیا لکان فی هذا ما یرضینی و لکن، و الله ما فعلته الّا لله و لقرابتکم من رسول الله صلی الله علیه و آله.[۲۰]

هذه هی ضوئه قلیله التی تدل علی کرامه السیده زینب بنت علی علیهما السلام و لاشک أن ما ذکرته قطره من البحار الفضائل و الکرامات الموجوده الصادره منها و علی من یرید أکثر و أکثر فلیراجع الی کتاب «زینب کبری سلام الله علیها سکّاندار کشتی عاشورا».[۲۱]

و ایضا راجع الی المصادر الموجوده فی کتاب المولف حیث عرف هناک اکثر من مائه و خمسین تالیفا حول حیاه السیده زینب الکبری سلام الله علیها.

---

[۱] . راغب اصفهانی، معجم مفردات الالفاظ القرآن، لغت: کرم.

[۲] . الطریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۵۲٫

[۳] . مامقانی، عبد الله، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۳، ص۷۹ ؛ البحرانی، عوالم العلوم، ج۱۱، ص۹۵۰٫

[۴] . الخوئی، معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۱۹۰، شماره ۱۵۶۲۹؛ البحرانی، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۵۲٫

[۵] . صحیفه الإمام [الخمینی ره]، ج۱۷، ص۵۴٫

[۶]. عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۴۷٫

[۷]. عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۵۵، حدیث ۷ ؛ علامه جعفر نقدی، زینب الکبری -علیها السلام-، ص۲۲٫

[۸]. عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۵۵٫

[۹] . عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۵۶ ؛ زینب الکبرى علیها السّلام للنقدی، صص ۲۲، ۲۹٫

[۱۰]. خاتون آبادی اصفهانی، محمدرضا بن محمد مؤمن، جنّات الخلود، قم، ۱۳۸۲ هـ ش.

[۱۱] . جزائری، زینب الکبرى علیهاالسّلام، ص۳۴- ۳۶ ؛ عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏۱۱-قسم-۲-فاطمهس، ص۹۵۸٫

[۱۲] . باقر شریف القرشی، موسوعه سیره اهل البیت- علیهم السلام- السیده زینب، ج۳۶، ص ۱۵۸، محقق: مهدی باقر القرشی، ناشر: دارالمعروف للطباعه و النشر، مؤسسه کتاب عام الولایه، دارالمعروف، الطبعه الأولی، ۱۴۳۰ ق.

[۱۳] . الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏۲، ص۳۰۵٫

[۱۴] . شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۰۷٫

[۱۵] . بحار الانوار، ج۴۵، ص۴۴٫

[۱۶] . سوره الأحزاب، آیه ۳۳٫

[۱۷] . ابن نمای حلی، مثیر الاحزان، ص۹۰٫

[۱۸] . ابن نمای حلی، مثیر الاحزان، ص۹۰٫

[۱۹] . الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏۲، ص۳۰۸ ؛ بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج‏۴۵، ص۱۶۰، حدیث ۴٫

[۲۰] .  ابن أثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، صص۸۷-۸۸ ؛ سید محسن الامین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۱۴۰٫

[۲۱] . احمد(رجبعلی)زمانی، زینب کبری سلام الله علیها، سکّاندار کشتی عاشورا، ناشر: بوستان کتاب، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، چاپ اول، سال ۱۴۰۰هـ ش.