نوروز در روایات و سیره معصومین(ع)

28 مارس 2013

حجت الاسلام و المسلمین زمانی، در جمع زائران عتبات عالیات درباره اهمیت عید نوروز و بهره برداری صحیح از آن در حرم مطهر مولای متقیان امیر عالم حضرت علی علیه السلام سخنرانی کرد.

وی گفت: درباره نوروز در کتابهای حدیثی مختلف بیش از هفتاد روایت ذکر شده که می‌توان آنها را بر دو قسم تقسیم کرد. برخی دانشوران، با تکیه بر برخی روایات آنرا کم اهمیت می‌دانند مثلا گفته شده أن المنصور تقدّم إلى موسى بن جعفر(علیه السلام) بالجلوس للتهنئه فی یوم النیروز و قبض ما یحمل إلیه فقال (علیه السلام ): «إنی قد فتشت الأخبار عن جدی رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله فلم أجد لهذا خبراً» ؛ منصور به امام کاظم(علیه السلام) پیشنهاد کرد که در نوروز براى تبریک و شاد باش و گرفتن هدایا جلوس کنند. حضرت امام کاظم (ع) در جواب فرمودند: من در میان آثار جدّم رسول خدا(ص) تأییدى براى این عید نیافتم. البته برخی از پژوهشگران همچون مرحوم مجلسی این روایت را بعنوان تقیه ذکر کرده است. و میگوید امام کاظم خواست جلو سوء استفاده منصور را بگیرد.

ایشان خاطر نشان کرد: از سوی دیگر، فقیهان و محدثان دیگر با تکیه بر روایات بیشتر، مطالبی را که حاکی از ارزش و اهمیت این روز دارد عنوان کرده اند از جمله: معلی بن خنیس از قول امام صادق (ع) نقل کرده که حضرت در مورد نوروز فرمودند: انَّهُ مِنْ أَیَّامِنَا وَ أَیَّامِ شِیعَتِنَا ؛ این روز به ما و شیعیان ما تعلق دارد.

حجت الاسلام و المسلمین زمانی یادآور شد: همچنین در روایات دیگری، عید نوروز مورد تأیید قرار گرفته و برخی از علما در کتب فقهی خویش آدابی برشمرده اند. این آداب عبارتند از: ۱- طهارت و پاکیزگی ۲- غسل نوروز ۳- لباس تمیز و پاک پوشیدن ۴- چهار رکعت نماز بطریق خاص خواندن. این دستورالعمل شبیه آدابی است که در سایر اعیاد اسلامی رعایت میشود. امام صادق(علیه السلام)فرمودند: « إِذَا کَانَ یَوْمُ النَّیْرُوزِ فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ اَنْظَفَ ثِیَابِکَ وَ تَطَیَّبْ بِاَطْیَبِ طِیبِکَ ؛ هرگاه نوروز فرا رسد غسل کرده و پاکیزه ترین لباسهایت را پوشیده و از معطرترین عطرهایت استفاده کن.

همچنین هدیه دادن یکی از آداب عید نوروز شمرده شده است: « وَ اُتِیَ عَلِیٌّ بِهَدِیَّهِ النَّیْرُوزِ فَقَالَ علیه السلام مَا هَذَا قَالُوا یَا اَمِیرَالْمُوْمِنِینَ الْیَوْمُ النَّیْرُوزُ فَقَالَ اصْنَعُوا لَنَا کُلَّ یَوْمٍ نَیْرُوزاً » ؛ در روز نوروز هدیه ای برای حضرت علی(ع) آورده شد. حضرت فرمودند: این هدیه چیست؟ آنان  پاسخ دادند یا امیرالمومنین، امروز نوروز است. امام(ع) فرمودند: هر روز را برای ما نوروز کنید.
همچنین یکی از آداب این ایام، صله رحم و دیدار با دوستان است. در این روز ارتباط با بستگان و فامیل ار اعمال نیکو و شایسته است، و در روایات، نتایج و آثار فراوانی برای صله رحم بیان شده است.

ایشان ادامه دادند: غیر از اینها مرحوم شیخ حر عاملی (ره) در کتاب وسائل برای بهره برداری از این مراسم و عادت خوب، نمازی را با کیفیت مخصوص ذکر کرده بدین شکل که چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو رکعت) مى خوانى رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین) خوانده میشود.

سخنران حرم علوی افزود در بررسی روایات اسلامی به این نتیجه میرسیم که ۸ مورد برای اهمیت نوروز ذکر شده که بعنوان منشور مطرح میشود. حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند : إن الیوم الذی بویع فیه أمیر المؤمنین ثانیه کان یوم النیروز» روزی که حضرت علی (علیه السلام) به خلافت رسیدند روز دوم که مردم با ایشان بیعت نمودند، نوروز بود.

در پایان استاد زمانی بیان داشت: بیعت واقعی آن روز و امروز با امام علیه السلام در زندگی بشر تحول ایجاد میکند و شما زائران از این امر غفلت نکنید و امیدوارم امسال در محضر امیرالمومنین علی علیه السلام زندگی و باقیمانده عمر ما با فرج امام زمان عج و با دیدار و عنایات و دعای حضرت رقم بخورد و تحولی در وجود همه ما ایجاد شود.