مأمون بعد از معرفی امام (ع) در آن مجلس تشریفاتی – از جاثلیق خواست پرسش های خود را با توجه به عدالت و انصاف آغاز کند.
جاثلیق گفت : من چگونه با کسی بحث کنم که قدر مشترک نداریم ؛ او به کتابی استدلال می کند و به پیامبری معتقد است که من ایمان ندارم.
امام (ع) فرمود : چنانچه به انجیل شما استدلال کنم می پذیرید ؟
جاثلیق : می پذیرم گرچه به ضرر من باشد.
امام (ع) : هرچه دوست داری سئوال کن ؟
جاثلیق پرسید : درباره نبوت عیسی (ع) و انجیل چه می گوئید، آیا چیزی از آن را انکار می کنید ؟
جواب امام (ع) : من به نبوت عیسی و کتابش و به آنچه به امت خویش بشارت داده و حواریون به آن اقرار کرده اند اعتراف می کنم و لکن به انجیلی که به نبوت محمد (ص) بشارت نداده کافرم و قبول ندارم.
جاثلیق : چنانچه دو شاهد از غیر اهل مذهب تو گواهی دهند (کسانی که مورد قبول ما باشند) ما هم معترفیم و آن را می پذیریم.

 سئوال اوّل امام (ع) : «یوحنای» دیلمی را قبول دارید که فردی عادل و منصف است ؟
جاثلیق : به ، به! محبوب ترین فرد را نزد مسیحیت نام بردی.
سئوال دوّم امام (ع) : تو را قسم می دهم  آیا انجیل گفته است یوحنا می گوید : حضرت عیسی مرا از دین محمد عربی باخبر ساخت و من نیز حواریون را به آمدنش بشارت دادم که آنها به او ایمان آوردند ؟
جاثلیق : آری یوحنا نقل کرده و صحیح است و لکن نگفته است در چه زمانی و نام این گروه را نبرده است تا آنها را خوب بشناسیم.
سئوال سوّم امام (ع) : چنانچه کسی از شما انجیل را بخواند و آیاتی که نام «محمد» و اهل بیت و امتش در آنهاست میپذیرید؟
جاثلیق : بسیار خوب ، می پذیرم.
سئوال چهارم امام (ع) : رو به «نسطاس» مسیحی کرد و فرمود سفر سوم انجیل را حفظ داری ؟ او گفت : حفظ هستم.
امام (ع) جهت شاهد دوم رو به «رأس الجالوت» رئیس یهودیان کرد و گفت با انجیل و سفر سوم آشنائی داری ؟ چنانچه این مطلب وجود دارد به نفع ما گواهی ده.
 سپس امام (ع) سفر سوم انجیل را قرائت کرد و چون به نام رسول خدا – ص – «بارقلیطا» رسید متوقف شد، خطاب به جاثلیق فرمود : آیا قبول داری من از انجیل باخبرم ؟
جاثلیق گفت : آری. حضرت ادامه داد و نام اهل بیت را تلاوت کرد.
جاثلیق : اعتراف کردم  همه سخن عیسی (ع) و انجیل است.
***
جاثلیق پرسید : حواریون عیسی (ع) چند نفرند و نیز علمای انجیل چند نفرند؟
امام (ع) فرمود : از شخص آگاهی پرسیدی! حواریون عیسی (ع)  ۱۲ نفرند که اعلم و افضل آنها «لوقا» است ، اما علمای بزرگ نصاری ۳ نفر هستند
۱- یوحنای اکبر در سرزمین «باخ».                      ۲- یوحنای دیگری در سرزمین «قرقیسا».
۳- یوحنای دیلمی در سرزمین «رجاز». او نام پیامبر (ص) و اهل بیت را برده و به امت عیسی (ع) بشارت داد.
***
سئوال پنجم امام (ع) : من ایمان به عیسی دارم ، او محمد را پذیرفت لکن تنها ایرادی که داشت کم روزه می گرفت و کم نماز می خواند!
جاثلیق ناگهان گفت: دانش خود را از بین بردی و پایه علوم خود را نابود کردی، من گمان داشتم تو اعلم مسلمانانی !!
امام (ع) : مگر چه شد ؟!
جاثلیق گفت : عیسی (ع) یک روز افطار نکرد و هیچ شبی را به طور کامل نخوابید او  «صائم الدهر و قائم اللیل» بود.
سئوال ششم امام: برای چه کسی روزه گرفت و نماز بجا آورد ؟!
جاثلیق ساکت شد زیرا اگر اعتراف به عبودیت او کند با الوهیتش سازگاری ندارد و چنانچه منکر شود حرف خود را نقض کرده است.
سئوال هفتم امام : آیا عیسی مردگان را با اذن خدا زنده نمی کرد ؟
جاثلیق : نه ؛ زیرا کسی که مردگان را زنده کند و کور مادرزاد را شفا دهد و مریضی برص را خوب کند، خود پروردگار است و مستحق «الوهیت» است.
امام (ع) فرمود : اولاً یسع پیامبر همان کارها را می کرد و بر روی آب راه می رفت اما امت او قائل به الوهیت او نیستند و او را عبادت نمی کنند. ثانیاً ، حزقیل پیامبر کارهای عیسی را انجام  داد و کسی به الوهیتش اعتراف نکرد.
امام (ع) رو به رأس الجالوت کرد، او نیز به مرده زنده کردن حزقیل اعتراف نمود و منکر اولوهیت او شد و قضایای بخت النصر و کشته شدن اسیران و زنده شدن به دست حزقیل را پذیرفت.
امام (ع) آدرس مطلب را در تورات داد و مطالب فوق را خواند او هم در برابر امام شگفت زده شد.
سپس فرمود ابراهیم (ع) نیز مرغان کشته را زنده کرد و نیز محمد – ص – مرده را زنده کرد و مریضان را شفا داد موسی هفتاد  نفری را که به طور آمدند و در اثر صاعقه مردند زنده کرد
در این موارد ، تورات ، انجیل ، زبور و قرآن سخن گفته اند. پس آیا باید همه اینها را خدا بدانیم ؟!!
سپس امام (ع) به کتاب «اشعیا» یهود به موارد حضرت عیسی و محمد (علیهما السلام) اشاره کرد و آنان پذیرفتند.
***
ایشان در آخر فرمودند : انجیل اصل از میان رفته و نوشته های ۴ نفر «مرقس ، لوقا ، یوحنا و متی» تناقض های فراوانی دارد که برای آنها نقل کرد و جاثلیق درمانده شد.
امام (ع) هرچه اصرار کرد جاثلیق دیگر پرسشی ننمود و گفت افراد دیگر اگر سئوال دارند بپرسند.
جاثلیق : قسم به حق مسیح گمان نمی کردم در میان مسلمانان کسی مثل تو باشد.(۱)
پی نوشت:

(۱) عیون اخبار الرضا (ع) ؛ صدوق ، ج ۱ ، باب ۱۲ ،  صص ۳۱۳- ۳۳۳ ؛ ک مجموعه آثار دومین کنگره جهانی حضرت رضا (ع) ؛ ۱۳۶۶ ﻫ. ش. شماره ۱ ( جلد ۱ ) ، ص ۴۲۵ – ۴۳۲ .